2010/05/30

Cxe Nepala Esperanto-Asocio 2010/05/29

Venis kvin personoj al la kunveno de NEspA heraŭ (2010/05/29): Philip, mi, Nabinlal, Narendra kaj Poshraj. Ni iomete parolis pri eldonota bulteno "Templo" kaj ni krokoldilis pri politiko. Ni atendis aliajn ankaŭ sed ili eble estis okupitaj.

2010/05/29

Konstitucia Asembeo en Nepalo plilongigxis

La membroj de nepala Konstitucia Asembleo, kiuj ne verkis la Konstitution en du jaroj, kiel ili promesis, ne petis pardonon al la popolo sed ili siavice pli longigis ĝian periodon por unu jaro. La asembleo jam manĝis USD 170 milionoj. Plej multe da popolo gajnas USD 1 tage. Politikistoj ne hontas ne Nepalo!

2010/05/27

Budhismo en Nepalo

Budhanoj de Nepalo hodiaŭ celebris la Budho-tagon. Oni kredas ke hodiaŭ estas la tago en kiu li naskiĝis, akiris Budhecon kaj ankaŭ forpasis. Do, estas tiel grava tago por Budhanoj en la tuta mondo.

Ni foje foje fanfaras ke Budho naskiĝis en Nepalo kaj ĝi estas tia pipa lando kiun li elektis por naskiĝi. Kaj, precipe al Budhanoj, ni montras sin kiel la plej budhismaj homoj en la mondo.

Jes, li naskiĝis en tiu parto kiu nun kuŝas en Nepalo. Tamen ne devas esti tiel ke ni estas budhanoj nur ĉar li naksiĝis tie ĉi. Naskiĝo estis nur okazo kiu devis okazi. Estis kialo kaj do estiĝis. Pli grava demando ĉiam staras antaŭ ni: Ĉu ni estas budhanoj? Ĉu ni jam donas indan honoron al tiu "homo" kiu donis al la tuta mondo pacon, feliĉon kaj ŝolosilon al la sukceso de vivo?

Laŭ la statistikoj, nur 10 procento de nepalanoj estas budhanoj. Kiel ni, budhanoj, povas vivi fiere en tiu lando kie ekzistas ĉirkaŭ 85 procentoj de Hinduanoj.Evidente, ni estas ĉiam subpremitaj. Oni diras, nomro ne gravas, unu luno donas brilecon al la mondo kiam milionoj de stelo ne povas. Ni budhanoj devas vivi preskaŭ mizere inter la hinduoj. Ofte oni diras ke ekzistas religiaj harmonio, sed tio nur estas toleremo de ni, minoritatoj. Nepalo prezentas sin en la mondo kiel lando de Budho sed oni devas serĉi Budhon en Nepalo, estas tiel preskaŭ nevidebla.

Kial la Budhanoj estas malmulte en Nepalo? Estas tre interesa kaj logika demando. La mesaĝo de Budho povas flugi ĝis Mongolio kaj Japanio sed ne povis ŝvebi en nepala aero? La respondo estas iom religi-politika. Tio okazis ĉar Nepalo ĉiam estis en manoj de Hinduaj reĝoj. Ĝis hodiaŭ.

Estis kelkaj reĝoj en la 7a jarcento kiuj montris sin kiel budhanoj. Dank' al ili, ĉefaj budhismaj temploj kaj sanktejoj estis konsturitaj nur tiam. Kaj ili devis toleri grandajn atakojn de hinduaj pastroj. Hiduanoj estis ĉiam fortaj ĉar ili venis el Barato kaj kunportis subtenojn de Hinduaj reĝoj tieaj. Okazis iamaj bataloj inter budhanoj kaj hinduanoj en Nepalo. Do, la reĝoj, per la forto ili ricevis el Hinduaj imperiestroj, subpremis budhanojn. La situacio estas pli malpli simila ankaŭ hodiaŭ. Kvankam la historiistoj ne ŝatas mencii, oni havas almenaŭ legendon ke iu forta Hindua pastro el Barato venis kaj kun permeso de la nepala reĝo, li murdis pli ol 20,000 bonzojn. kaj devigis aliajn bonzojn edziĝi kaj vivi kiel Hinduanoj. Do, poste, la Budhismo devis kunhavi multajn netaŭgajn filozofion de Hinduismo por vivteni. La radiko de Hinduismo iris en nia tero tiom profunde ke eĉ Budhanoj agas kiel Hinduismo, foje, devige. Ne estas regulo skribita, sed ofte okazas ke vi ne volas montri sin kiel budhano sur registaraj paperoj.

Exc antaŭ 70 jaroj tiama reĝo (fakte ĉefministro, sed pli forta ol la reĝo) forpelis 6 nepalajn bonzojn kiuj kune agadis por redisvastigi la mesaĝon de Budhismo en Katmando. Ili devis vivi en montoj de norda Barato dum multaj jaroj. Kaj poste venis iu bonzo el Sri Lanko kaj petis al tiama reĝo ke ili revenu kaj do, ili sukcesis reveni al Nepalo. Jam pasis la historio kiam la budhismo estis malpermeista sed, tre bedaŭrinde, budhismo pli malpli vivas tiel ankaŭ nun.

Kaj, pli grava, la registaro ĉiam estas faritaj de Hinduanoj. Jam pasis ĉrkaŭ 70 jaroj de demokartio sed ĉiam la ĉefministro estas Hindua. Li elektas preskaŭ ĉiam nur Hinduanojn kiel ministroj. Kelkfoje ja okazis ke ankaŭ Budhanoj fariĝis kabinetanoj sed ili estis tiel senhelpaj. De du jaroj, Nepalo estas respubliko kaj sekulara. Tamen la situacio de aliaj religioj jam ne pliboniĝis. La reĝo regis la landon per bastono de Hinduismo kaj nun la eksreĝo uzas Hinduanojn por reveni al la politico denove. Kaj Hinduanoj subtenas lin por forrabi respublikecon.

Tio rezultis tiel ke la registaro nenion faras por plibonigo, facileco de Budhismo. Ĉio okazas se registaro faras. Ĝis hodiaŭ kion ajn vi vidas kiel evoluo de Budhismo, tio estis mondonaco de afabjaj budhanoj, kiuj ne multe esperis de la registaro sed elspezis monon de iliaj poŝoj. Ĝis kiam?

Jes. La registaro ofte parolas pri Lumbini; ankaŭ elspezetas monon sur ĝi. Sed tio ne okazas ĉar la homoj en registaro havas honoron la Budhismo ĉar ili ricevas tiom fortan premion konservi ĝin ke ili ne povas resti blindaj. Kaj, pli interese, ili atendas almozon de eksterlandaj budhismaj organizajzoj je nomo de Budhismo.

Nun, miopinie, eksterlandaj budhismaj oragnizaĵoj devas demandi al Nepalo - la registaro kaj la popolo - kial Budhismo suferas en Nepalo?

2010/05/20

Amo kaj mono

Razen Manandhar
Ĉu amo kaj mono estas malamikoj? Aŭ ĉu ili povas amikiĝi? Ni ofte legas pri amo inter riĉa viro kaj malriĉa virino aŭ inverse, en romanoj aŭ vidas ilin en kinoj. De miloj da jaroj, ni diras, kaj konfuzigas homojn, ke amo ne atendas riĉaĵon. Sed en tiu ĉi mondo hodiaŭ neniu eĉ amas vin se vi ne havas monon.

Okazis io ne antaŭ longe en Nepalo, kiu povas esti bona leciono por amo-instruistoj de la mondo.
Estis du geknaboj - knabo estis Krishna Gautam kaj knabino estis Rekha Mahatara, en vilaĝo de Kamalamai, Dhungrebas de Sindhuli distrikto. Ambaŭ havis 21 jarojn, do ne tro junaj. La viro estis senlabora kaj virino studis en loka altlernejo.

Ili enamiĝis kaj iliaj familioj interokonsentis egziĝi ilin. La viro apartenis al malriĉa familio kaj li diris al la knabino antaŭ la geedziĝo, ke tiu domo kiun li luis, estis lia propra. Li tiel volis allogi la knabinon
por edziniĝi. La knabino, eble ankaŭ deziris havi riĉan viron kaj do, konsentis edziniĝi.

La knabino subite malkovris la veron ke li estis tiom malriĉa. Nur pasis du semajnoj ke ŝi ne povis toeri malriĉecon de ŝia edzo. Ŝiaj revoj vivi lukse post edziniĝo kun riĉa viro nature frakasiĝis....
Do, ŝi prenis koltukon de ŝia edzo kaj pendigis sin ĝis morto.

Nature, okazis ĥaoso inter du familioj kaj anakŭ en la vilaĝo. La gepatroj de la knabino akuzis la knabon ke li estis la kialo de morto de ilia filino kaj igis polico aresti lin. Li estis poste libera.

En hejmo, li ne povis pace vivi. Li poste komprenis ke mono estis la kialo de ŝia morto. Do, li ankaŭ prenis ŝalon de ŝi kaj liberigis sin el sufero de amo. Sed, li, antaŭ ol sinmortigo, staris antaŭ la fotografo de lia edzino, donacis al ĝi ruĝan signon (signo de edziniĝo, laŭ la Hinduismo) kaj bankbileton de 1,000 rupioj!!!

Eble tiu mortinta knabino ne povis kompreni lin sed, mi kredas, aliaj gejunuloj komprenos lin.

2010/05/16

Esperanto-grupo de Nepalo ĉe Facebook

Marlfermiĝis grupo de nepalaj geesperantistoj, kiuj uzas Facebook-on. La grupo nomiĝas "nepalesperanto" kaj ĝin vi povas trovi ĉe:
http://www.facebook.com/?sk=2361831622#!/group.php?gid=126331050711611&ref=ts

Vi scias en Nepalo ne estas multaj geesperantistoj kaj malplimultas kiuj uzas Facebook-on. Mi sendis inviton al tiuj kiujn mi konas. Sed jem ne aliĝis multaj nepalanoj.

Tamen, estas ĝoja ke multe da geesperantstitoj el diversaj landoj, kiuj amas Nepalon kaj ĝian Esperanto-movadon, venis por aliĝi. Imagu, en eble 8 horoj, mi trovis 34 membroj en tiu ĉi grupo!

Vi povas libere aliĝi, lasi viajn mesaĝon sur la muro, alŝuti fotojn, filmetojn ktp. Mi multe esperas ke ĝi funkcios kiel ponto inter nepalaj kaj eksterlandaj gesamideanoj.

Via aliĝo nature estos granda kuraĝigo por nepalanoj.
=
Tre bedaŭrinde, mi ne povis iri al NEspA Oficejo hieraŭ. Laŭ la regulo devis esti la estrara kunsido de NEspA. Poste venis al mi informo ke ne povis okazi la kunveno ĉar pli ol duono de la estraranoj ne ĉeestis. Estis prezidanto, vicprezidanto kaj ĝenerala sekretario krom S-ro Philip. Do....

Mi tre atendas scii kio vere faras la estraro ĉifoja. Post ses monatoj filiĝos la laborporiodo de tiu ĉi estraro kaj okazos voĉdono por la nova teamo, kiu laboros por evolui la Esperanto-movado en Nepalo.

2010/05/07

Malpaco komencis en Nepalo


La protesto de Maoistoj en Nepal pli kaj pli varmiĝas dum pasitaj kvin tagoj. Post sinsekvaj atakoj de la junuloj, apartenantaj al la sekcio de la reganta prtio, la paca demonstracioj de Maoistoj pli malpli malpaciĝis. Ili eĉ atakis al akvo-portanta veturilo por la protestantoj. Almenaŭ du personaoj estas mortigitaj en tiaj bataletoj. La Maoistoj venigis pli ol centmil homoj el diversaj vilaĝoj la 1an de majo por komenci la demonstracion en la ĉefurbo de Katmando.

Aako de kaj al Maoistoj dauxras en multaj urboj de la lando. La registaro jam anoncis ‘irmalpermeson’ en tri distriktoj – Humla, Parsa kaj Dhankuta – pro la daŭra bataleto kaj malpaco inter subtenantoj de la protestanta kaj la reganta partioj.

Malgraŭ la tutlanda malpaco, la ĉefministro Madhav Kumar Nepal kaj lia teamego de minstroj ĝuas la psotenon en la kabineto. De komenco ĝis hodiaŭ, la ĉefministro nur “petas” al la protestantoj ke ili ĉesu ĉion, sed li ne povas promesi kion li volas doni al la postulantaj protestantoj. Kiel pasinta aŭtokrato, li nur diris ke protesto ne estas la solvo.

La Maoistoj postulas ke ĉefministro Madhav Kumar Nepal rezignu kaj faru registaron estrate de sia prezidanto Pushpa Kamal Dahal kaj nur poste ili laboros unuope pri paco-farado kaj finverkado de la konstitucio. Aliflanke, la aliaj du plej grandaj partioj (post la Maoistoj), NC kaj UML proponas ke unue oni laboru pri paco-farado, finverkado de la konstitucio kaj disvolvo de YCL, la juna ligo de Maoistoj, redono de havaĵo de riĉuloj (kiel havaĵojn la Maoitoj prenis dum la milito), revenigo de tiuj kiuj devis lasi iliajn domojn en vilaĝoj kaj nur poste ili pensos pri rezignado de la ĉefministro. Ambaŭ flankoj ne pretas fari komprimison kaj lasi solvon aperi .

La nuna registaro estis farita per la membroj de la Konstitucia Asembleo. Ironie, plej multe el la teamo de ĉirkaŭ 24 ministroj estis malvenkitaj en la voĉdono. Nur restas tri semajno, la 601-membra Asembleo devas finverki la konstitucion, sed la plej gravaj diskutoj jam ne okazis en pasintaj 17 monatoj. Kaj, neniu scias kiel funkcios la ŝtato kiam nova konstitucio ne estos preta kaj malnova, nitertempa estos ne plu uzebla!

La protesto estis tiel ke protestantoj decidis malpermesi ministrojn iri al iliaj oficejoj ekde la 4a horo matene kaj kelkaj “sukcesis” iri je la 3a horo matene! Ili ne hontas ke ili ne povis labori kiam plej multe da oficistoj ne povis alveni al la oficejoj. Kaj, ĉiuj scias ke ministroj devas fari nenion en iliaj oficejoj dume. Nenio konkreta jam okazis en pasinta jaro, post kiam la nuna ĉefminsitro faris sian registaron (krom fari decidojn kiel permesi al Barato eldoni maŝinlegebla pasporto ktp). Mankas, seckureco de homoj en stratoj, eĉ policanoj estis rabitaj en siaj hejmoj, la kuracistoj strikis dum semajnoj, la rubaĵo iam ajn pova esti ne purigita en stratoj, prezo de varoj duobliĝis en jaro. La ĥaoso jam estas tiom danĝera ke pli ol 6,000 homoj lasas Nepalon por serĉi laborojn en aliaj landoj.

Kompreneble, polopo plej multe suferas kiam okazas politika malpaco kaj striko. Lernejoj, vendejoj, fabrikejoj estis fermitaj kaj oni ne povis atingi al hospitaloj kaj trubunalejoj pro manko de transporto. Tio estas natura en Nepalo kiel de pasinstaj 20 jaroj, okazs striko proksimume ses foje en joro, ne gravas kiu partio regas la landon. Tiu partio kiu ne povas fari kabineton kaj ĝui la ŝtatan povon sentas malkontenton kaj malpermesas la civitanojn ĝui iliajn rajton vivi normate.

Sed ĉifoje, tre strange, la ĵurnaloj atakas la Maoistoj kvazaŭ tio estas kontraŭ demokratio. La ĵurnaloj prezentas Maoistojn kiel rebeluloj kunarmaj kaj ili tute ne zorgas pri aliaj partioj. Ili prezentas ĉiun malbonajn aspektojn de la ĉiutaga vivo estas rezulto de la striko. Ili volas provu ke Nepalo bone prosperis antaŭe sed nun, pro la striko, ĉio disfalis. Tiom ke unu fama ĵurnalo skribis ke brasikoj ne bone povis ripiĝi pro striko !

Ĝenerale, la ĵurnaloj en la tuta mondo subtenas kontraŭregistarajn paŝojn kaj deziras ŝanĝojn. Sed male okazas tie ĉi. Tio estas tial ke la ĉefaj grandaj ĵurnalsoj estas posedaĵoj de riĉuloj kaj ili timas ke Maoistoj povas minaci al ili. Mi miras, ke ili faras tion, kion la registara ĵurnalo faris dum la tenado de la reĝo, antaŭ la fina malapero de monarĥismo. Tamen homoj bone scias ke, ne gravas kiom ajn la civitanoj halpas al partioj, venas al la kabineto je la sama grupo de homoj – Altkastaj Hinduanoj, Nepali-parolantaoj, viroj. Aliaj estas enkluzivigitaj nur kiel dekoraciaĵoj. Kaj, ia ajn sanĝo en la politika sistemo donas plej malmulte da komforto por la civitanoj.

2010/05/06

Vivo de Keshavram Joshi

Razen Manandhar
La jaro 2009 estis tiel malbonaŭgura por Nepala Esperanto-movado ke ĝi perdis unu el la pioniroj de la internacia movado. La 23an de aprilo 2009, forpasis D-ro Keshav Ram Joshi, la fondinto- prezidanto de Esperanto-Societo de Katmando, la eksprezidanto de Nepala Esepranto-Asocio, kiu ankaŭ servis la Unversalan Espreanto-Asocion kiel fakdelegito pri astrometistiko.
Li naskiĝis en 3a julio 1939 en Siraha distrikto kaj apartenis al tiu familio de famaj astrologoj de Katmando, kiu de pli ol 20 generacio servadas la popolon kiel malstroj de la orienta sistemo de kalkulado rilate al ĉielaj objektoj. Lia patro nomiĝis Govinda Ram Joshi, kaj lia patrino nomiĝis Ishwari Joshi. Tio estis granda familio kun ĉirkaŭ 30 memborj, de hinduaj brahmanoj, kie religio regis ĉion, ĉiujn. Cetere, ĉar liaj patro ankaŭ estis astronomo, li de infaneco studadis pri hinduismo, astronomio kaj astrologio.
Li sudis la sciencan fakon en Tri-Chandra Collage, en Katmando. Li rapide akiris sufiĉe profundan scion pri astronomio. Liaj kunstudentoj miris kiam lies kalkulo determinis tagojn, ekzemple.
En tiu sama tempo, en 1957, li eklernis Esperanton. Okazis tiel ke venis Tibor Sekelj al Nepalo en tiu jaro kaj kondukis Esperanto-kurson. La kursanoj, ĉiuj plejparte juanj studentoj, kiuj havis sufiĉe da libera tempo kunvenis en ĉe New Road. Inter ĉirkaŭ 50 aŭ 60 lernantoj, li estis unu el tiuj diligentaj lernantoj kiuj tiris atenton de Sekelj. Kune kun aliaj pioniroj, li helpis al Sekelj establi la unuan Esperanto-klubon de Nepalo: Esperanto-Societo de Katmando. Kaj li fariĝis ties unua prezidanto.
Joshi estis ĉiam eksterordinara. Estis la tempo de hipioj kaj la nepala urbaj junuloj vestis sin laŭ tio. Sed Joshi ĉiam ŝatis tradiciajn vestaĵojn kaj tre longan hararon. Eĉ dum sia juneco, li ne estis bruama  sed pasigis multajn horojn en la klubo legante librojn. Li apenaŭ parolis kun samideanoj de tiu tempo. Li eĉ iam parolis pri kompilado de Nepali-Esperanto verkado en la asocio. sed neniu en la klubo sciis ĉu li vere eklabori por tio. Bedaŭrinde, lia Esperanto-vivo ne longe daŭris ĉar li devis vojaĝi eksterlanden por fini la studadon.
Estis strikta kutimo en tiamaj ortodoksaj familioj ke geknaboj geedziĝis frue. Do ne estis ŝokinde  ke Joshi edziĝis kiam li estis nur 19 jara kaj lia edzino havis nur 17 jarojn. Lia edzino Vijaya ne estis edukita ĉar nur malmulte da virinoj iris al lernejo en tiu tempo. Tamen li helpis lian edzinon memstudi, malgraŭ parencaj riproĉoj. Li  eĉ inspiris ŝin lerni Esperanton sed tio ne realiĝis pro la abundo de domaj taskoj.
Li estis tiel studema ke ankaŭ homoj en lia familio ne povis kompreni lin. Ĉiam, de mateno ĝis nokto, li studis, legis aŭ solvis matematikajn problemojn sur ĉiuj ajn pecoj de papero trovitajn en la anguloj de sia tradicia domo. Samtempe, li instruis hejme al multaj homoj geografion, astronomion, matematikon, sanskriton ktp. Venis vicoj da homoj  al li ĉiutage kaj tio daŭris dum lia tuta vivo.
En la familio, li estis ĝojema, li zorgis pri vizitantoj, kaj geknaboj plaĉis al li. Kiam ajn li havis tempon, li iris al bazaro kaj aĉetis librojn kaj krajonojn por ili…... Invitite al parecoj, li aĉetis taŭgajn librojn por  donacoj. Tiam ne estis kutimo inter nepalanoj, sed li tamen aĉetis donacojn okaze de la naskiĝtagoj de familianoj aŭ geedziĝdatreveno de sia edzino. Liaj familianoj ne memoras ke li senkaŭze parolis laŭte en la familio aŭ al alies geknaboj. Certe, li terure furiozis de tempo al tempo kiam li ne povis trovi siajn librojn aŭ iu tuŝis liajn paperaĵojn.
Krom Esperanto, li parolis Nepali [ĉar ne ekzistas ‘nepala’ lingvo kaj ĉiuj lingvoj estas nepalaj (=de nepalo)], sanskriton, nevaran, anglan, rusan, la hindian kaj urduon ktp. Li ĉiam sentis intereson pri novaj lingvoj. Krome li posedis bonajn sciojn pri Ajurveda kaj kapablis preskiribi arjuvedajn medikamentojn por lia familio kaj amikoj.
Li studis en Government Sanskrit Collage de Varanasi (Barato) kaj Rajakiya Sanskrit Mahavidyalaya. Poste li sukese finstudis la fakon de Siddhanta Jyotisharya de Sampurnananda Universitato (Barato). Kaj li ricevis la titolon Acharya pri Siddhanta Jyotish de Tribhwan Universitato (Nepalo). Inter 1965 kaj 1971, li studis Fizikan Matematikon en Stenberg Astronomika Instituto de Moskva Ŝtata Universitato kaj doktoriĝis.
Fariĝinte fakulo pri orienta kaj okcidenta sistemoj de astrologio kaj astronomio, li revenis al Katmando kaj donis novan spronon al la tradicia evoluo de orienta astronomio en Nepalo. Multaj astronomoj memoras lin ĉar el Rusio li kunportis al NEpalo ties unuan teleskopon kaj organizes publican observadon des steloj ĉe Tundikhel.
Joshi eklaboris kiel ĉefo pri sanskrita fako ĉe la Evolua Centro por Instruplanado inter 1971 kaj 1975,
ĉefo de Ngarkot Planetario inter 1975-1991, speciala esplora oficisto in 1995 kaj 1998. Li laboris dum 30 jaroj en registaraj oficistoj. Cetere, li instruis sanskriton inter 1958 -1965 en Balkumari Bidhyapith kaj Ranipokhari Sanskrit Pradhan Pathshala. Por evoluigi la studadon de moderna astronomio en Nepalo, li fondis Nepal Jyotirbigyan Parishad en 1996.
Li ankaŭ havis sanĉon prelegi kiel gasto profesoro de 1982 en Balmiki Bidhyapith ĝismorte. Krome, li estris la Panchanga Sarini Parimarjan Samiti, sub Mahendra Sanskrit Universitato. Krom instruado, en la lastaj jaroj de sia vivo, en aprilo 2007, li okupiĝis je preparado de nova almanako por Nepalo.
Dank' al lia inteligenteco, diligenta laboro kaj honesteco, li estis honorita per titoloj de multaj organizaĵoj en kaj ekster Nepalo. Li akiris honoraĵojn de Mahendra Bidya Bhushan en 1972, Jyotish Shiromani kun ora medalo in Siligudi (Barato) en 1995, Bhaskharacharya kaj Jyotish Samrat en Calcutta (Barato) 1997,  Jyotishratna Puraskar en 1998, kaj Jyotish Martanda en Ilahabad (Barato) en 1998. Kaj en 2004, li estis konsilando de Ministerio pri Medio, Scienco kaj Teĥnologio. Dume, li ankaŭ havis ŝancon viziti al multaj landoj, ekz. Barato, Rusio kaj Japanio, por observi planetariojn de tiuj landoj kaj partopreni en internaciaj kongresoj pri astrologio. Li estis vicprezidanto de Azia Astrologia Kongreso (Bangladesho) kaj prezidanto de ĝia nepala branĉo.
Post emeritiĝo, li denove estis invitita por prelegi kiel profesoro aŭ labori kiel konsilanto diversloke kaj estis elektita kiel membro de la Evolua Kokitato de Koirala Planetario, Observatorio kaj Scienca Muzeo.
Ekde 1975 li suferis orelo-problemon. Post tri-monata vojaĝo en Jumla, okcidenta montara distrikto de Nepalo, li revenis preskaŭ surda. Li krome devis zorgi pri la koro kaj ostoj.
Magraŭ bona kapablo fari tion, li neniam laboris por gajni multe da mono. Li apartenis al sufiĉe bonstata familio kaj ne volis oferi lian personan liberecon al klopodoj riĉiĝi. Simpla vivo estis por li kontentiga celo -- simpla vestaĵo, dikaj okulvitroj kaj aŭdaparato sur la orelo estas la bildo kiun li prezentis al ĉiuj konatuloj dum la vivo de familiopatro.
Post la fondiĝo de Nepala Esperanto-Asocio en 1990, li denove proksimiĝis al la internacia lingvo. De komenco, li venis ofte al la asocio kaj eĉ de tempo al tempo prelegis pri Esperanto. Li estis dumviva membro de NEspA kaj havis sufiĉe bonan komprenon pri la Esperanto-gramatiko, kvankam li ne plu parolis ĝin flue, eble pro lia orelo-problemo.
La 9-a Nacia Kongreso de NEspA elektis lin kiel prezidanton la 11-an de majo 2002 kaj ankaŭ post eksiĝo, li daŭre vizitadis al la asocio. Li inaŭguris la 9an Nacian Kongreson de NEspA la 11an de novembro 2006. Li estis faka delegito pri astrometistiko de UEA en 1989 kaj kaj restis aktiva ĝis forpaso.
NOTO:
Tiu ĉi artikolo estis verkita kun helpo de informoj de s-ro Shree Prasad Shrestha, lia samideano, s-ino Vijaya Joshi, lia edzino, kaj d-ro Khila Nath Bastakoti, lia diŝciplo. La aŭtoro dankas al ili pro iliaj helpoj.

2010/05/02

Majo-Tago fariĝis Mao-Tago en Nepalo.


Majo-Tago estas grava por ĉiuj laboristoj de ĉiuj niveloj mondskale. Sed kiam temas pri Nepalo, ĝi estas plej multparte celebrata de maldekstruloj. Kaj ĉefe ĉijare en Nepalo, la Maoistoj kaptis tiun ĉi ŝancon por demonstracii kontraŭ la registaro gvidita de mem maldekstra (sed nekompreneble kunlaborana kun demokratoj, por esti en la registaro) partio.

Do, la Maoistoj ĉifoje portis ĉirkaŭ 100,000 homojn surstrate kaj ili, portante ruĝan flagon kun komunista simbolo diris ke la registaro ne taŭgas por plu funkcii ĉar homoj multege surferas en la lando. Estis vere granda homamaso, mi devas diri.
La Maoistoj, post 12-jara ĝangala batalo kontarŭ la ŝtato, kunlaboris kun aliaj partioj por forpeli monarĥismon. Kaj, laŭ iliaj deziroj, ĉefe, okazis elekto de Konstitucia Asembleo, kaj ili akiris la plej grandan porcion en la 601-membra asembleo. Kaj tiel ili ankaŭ sukcesis fari registaron kunekun aliaj partioj. Sed, poste, ĉar okazis konfronto inter la partio kaj la presidento, la ĉefministro Puspa Kamal Dahal 'Prachanda' haste rezignis.

Kaj poste, okazis tiel la iu, Madhav Kumar Nepal, kiu estis mavenkita en la voĉdono fariĝis ĉefministro. Kaj la problemoj ekis. Ministroj de tiu partio faris historion je la plej grandskalaj koruptoj, homoj ne povis pace vivi kaj prezoj de varoj tro altiĝis. Sed la ĉefministro tute ne emas lasi la seĝon. Jen, finfine, la Maoistoj diris ke oni devas fari novan registaron por finverki la konstitucion. Ili jam anoncis strikon en la tuta lando. Do, neniu scias kiam la vendejoj, veturiloj, lernejoj aŭ fabrikejoj refunkcios normale.

Jes, en pasintaj 15 monatoj la asembleo ne povis fini la verkadon de la konstitucio kaj nun restas nur unu monato. La membroj estis interbatalandaj por la registaro kaj por ĝui la lukson. Neniu scias kio okazos poste.

Kaj tiam, la registaro plej ofte diras ke ĝi uzos ameon se la protesto daŭras. Mi timas ke tio nur malsukcesigon la paclaboron de la internaciaj organizoj.