2009/11/27

Festivalo de Gadhimai



La plej grava afero en Nepalo nun eble estas la festivalo de Nijgadh, en la suda parto de Nepalo.

Homoj ofertis pli ol 20,000 da buvalojn al la diino! Oni ne kalkulas kiom da kaproj, porkojn, kokidojn kaj musojn oni ofertis tie. Estis profesiaj bucxitoj kiuj vagis tie por elteni kapojn de ofertotaj animaloj en tiu kampo. Oni kredas le ofertinte animalojn, iliaj deziroj estos plenumigitaj de la diino Gadhimai.

Mi ankaux apartenas al tiu komunio, kie okazas animal-ofertadoj. Mi ne do tute malamas tiun tradicion. Sed vidi la amason de korpoj de bucxitaj buvaloj en jxurnaloj tio estas tro tro tro. Antauxe, mi ankaux planis viziti tien por "gxui" kaj foti. Sed poste mi ne povis kuragxi por doni tiom da doloroj al miaj okuloj.

Malgrana grupo de homoj protestis kontraux tio. Estis cxefe grividitaj de eksterlandanoj ( eble ankaux eksterlandaj monoj). Sed ili nenion povis fari. Estis iu sanktulo budhisma (el Tamang gento), kiu decidis ke ili mem iros tie por malpermesi sed li mem malaperis surstrate.

Mi opinias ke anstataux protesti kontraux la ago, oni devas iri al tiu komunimo kaj enkonduki ilin al pli deca civilizacio, por ke ili lasu tiun kulturon. Oni simple ne rajtas tiel paroli pri kulturoj de aliaj gentoj. Vidu, ecx ministro vizitis al tiu templo por pregxi.

La plej malbona afero en Nepalo estas, same kiel cxiam. La regantaj partioj sukceis agnoski sian bugxeton post tri monatoj, dank' al simpatio de Maoistoj, sen kio ili ne povis fari tion. Unu el maljuna politikisto devis vojagxi al Singapuro por kuracigxi (je kotizo de la registara mono) kaj lia filino pli multe da monon elspezis je acxetado! Nepalo neniam evoluos.

2009/11/22

Gratulon Prof So Gilsu!

Hieraŭ mi vizitis al NEspA oficejo. Mi ne havis tempon sed volis sidi tie ĉar estis tago de estrara kunveno. Estis tie Bharat, Indu, Nabil Lal, Narendra, Bishwa, Nabin Subedi kaj Philip. Al Poshraj mi renkontis ĉe sur la ŝtuparo. Do, ne okazis estrara kunveno kaj oni ne devis surskribis gravajn decidojn.

Estis granda libro pri Prof So Gilsu tie. Temas pri lia vivo kaj kontribuo por la Esperanto-movado. Estis ankaŭ artikoloj de Indu kaj Mukunda. Mi ankaŭ vidis mian foton sur la paĝo kie estis artikolo de Mukkunda. Mi memoris mian vojaĝon al Koreio en 1994 por partopreni en la UK. Mi ja estis nova esperantisto tie kaj ne havis sufiĉe de informo pri tia grandioza okazaĵo. Mi vidis ke Mukunda vojaĝos kaj ankaŭ vojaĝos Dipendra. Kaj do, mi esprimis mian deziron al S-ro Kim Young Ĝin kiu estis tiam en Katmando. Do, post longa kalkulo li kunsentis subteni min kaj al mia amiko Narendra Manandhar. Etis mia una internacia vojaĝo kaj nepre, unua Esperanto-vojaĝo.

En Koreio mi eksciis ke mi apartenis al tiel nomata "Azia Karavano". Tio eble estis same kiel grupo de invititoj al Azianoj en 2007 UK. Ne gravas, mia vojaĝo kaj loĝado ktp estis aranĝita dank' al S-ro Kim.

Mi memoris. Mi montris la manuskripton de Nepali-Esperanto kaj Espernato-Nepali vortaro, kompilita de mi, al Prof So kaj li aplaudis kaj diris ke li promesis subteni ĝian eldonadon. Mi diris ke ĝi estu eldonita de NEspA kaj li petis oficialan petleteron de la prezidanto de NEspA kaj tiama prezidanto dum du-semajna kunloĝado ne faris tion. Do, mi revenis malĝoje. Kvankam, post 15jara atendo, la vortaro estis eldonita dank' al ĉiuj kiuj helpis al ĝia eldono.

Mi volas gratuli al Prof So por lia longa laboro por al azia movado kaj kontribuo al la mondskala movado de Esperanto. Mi ĉiam memoras lian kuraĝigon al mi.

Nabinlal diris al mi ke la jara kunveno okazos en Kanya Campus.

Oni babilis pri iliaj spertoj dum vojaĝo al Japanio kaj aliaj landoj. Ankaŭ mi aŭdis pri iel deziro vojaĝi al Mongolio kaj prezo de vojaĝo.

2009/11/17

EKKo disdonis 107 okulvitrojn senpage


La Esperanto-Klubo de Katmando disdonis okulvitrojn senpage al 107 malsanuloj en la vilagxo de Balambu sabate, la 14n de novembro 2009. Tio estis la fino de la okulsantendaro kiun la klubo okazigis la 31an de oktrobro.

 

La bonzo Sukha transdonis al okulvitrojn en templo Pranidhipurna Mahavihar je nomo de la klubo.

 

La malsanuloj estis tre felicxaj ricevi belajn okulvitrojn kiuj donis novan vidon al ili kaj dankis kaj benis al la klubo kaj klubanoj por la bona laboro. La bonzo deziris ke ni povu denove ripeti tijn agon en aux Balambu aux en aliaj regionoj de la lando.

 

La 31an de oktobro, la santendaro, okazita de la klubo, donis sancxon al pli ol 550 homoj kuracigxi. Inter ili, 12 da homoj ricevis kataraktan operacion senpage. Tio sukcesigxis pro subteno de kuracistoj de BP Korala Lions Centro de Okulstudoj TU Teaching Hospital.

 

Atantuxe, mi iris al NEspA Oficejo post longa pauxzo. Ankaux estis Anil kaj Navindra kun mi.

 

Dum antauxaj du monatoj ne okazis sabataj kunvenoj pro festivalo Dasxamio kaj poste mi farigxis okupita, parte pro la santendaro kaj mia vojagxo al Japanio. Estis gxoja vidi Philip, Nabinlal kaj Sri tie. Poste venis Narendra kaj Poshraj, kaj ankaux Alinka.

 

Sri diris ke la asocio decidis peti permeson al KAEM por okazigi Azian Kongreson al Nepalo. Kaj por tio li mem kaj aliaj havas planon vojagxi al Mongolio. Tio estas bonega, laux mi. Kaj ankaux estis decidita ke okazos la jara kongreso en decembro.

 

Kiel kutime, ni babilis pri kelkaj esperanstistoj kaj politiko. Cetere oni demandis pri la santendaro kaj mi klarigis pri la afero. Anil kaj Navidro ankaux klarigis pri iliaj spertoj, kiom malfacila sed kiom gxojiga doni vidon al malsanuloj. Ni cxiuj kredis ke tia laboro ja donas bonan imagon de Espernato inter la popolo kaj tio helpos nin disvastigi nian lingvon.

= =

 

Nepalo nun iras tra nekredebla trasformado. La politiko jam farigxis la plaj amuza sporto.

 

Plej nova evento: La ministrino pri agrikulturo kaj kooperativo S-ino Karima Begum manfrapis al altnivela registara oficisto en lia oficejo cxar li ne povis sendi al sxi luksan veturilo kiam sxi alvenis al la flughaveno de la distrikto de tiu simpatia persono. Li, sxokite, ne povis ecx diri ion ajn aux savi lin, li vundigxis je lia okulo kaj ecx lia okulvitro rompigxis.

 

La organizajxoj de registaraj oficistoj jam ekis protestadon. Kaj la viktimo jam plendis al la polico por puni ls ministrinon.

 

Tio estas nur unu ekzemplo de troigo de nepalaj ministroj. La hxaoso okazis kiam la plej granda politika partio en la Konstitucia Asembleo rezignis cxa tiu partio vidis ke la prezidento agis kontraux la konstitutico  por savi la cxefo de la armeo. Kaj, la malgrandaj partioj, kiel malsataj vulpoj, formis registaro haste. Ili unue prenis malvenkitaj kaj koruptaj homoj por igi ministro kaj la kabineto ankaux etis farita tiom granda (pli ol 24 personoj) cxar la reganta partio inter ili volis felicxigi cxiujn politikistojn. La nuna registaro estis formita post la subteno de 22 malgrandaj partioj (kelkaj jam forprenis subtenon). Do, vi povas vidi kvazaux televida programo la sporton de nove bakitaj politikistoj. La miinmstoj pensas ke ili povas fari cxion ajn. Nur antaux unu semajno eble, unu el la ministroj mem rompis la registaran auxton cxar tiu ne bone funkciis ie.

 

Dank' al kelkaj partioj kaj subteno/devido de internaciaj organizajxoj ke ni okazigis la elekton de Konstitucia Asembleo. Ni havas 61-membra kontstucio kaj ni devis fini la taskon de verkado de la konstitucio en 18 monatoj (pli ol unu jaro jam pasigxis) sed la membroj nun estas pli okupitaj je formado/disfaligo de la registaro aux sercxo por plej koruptemaj segxoj por gajni monon. Tio estas Nepalo, mi povas diri.


2009/11/04

Santendaro de Esperanto-Klubo de Katmando

Mi ne scias kiom da malsanulojn Dr Zamenhof kuracis en sia vivo. Sed Dank' al Esperanto, pli ol 550 da okulmalsanuloj ricevis kuracadon en Nepalo, pere de klopodo de Esperanto-Klubo de Katmando (EKKo).

En Junio, mi instruis Esperanton al 8 gejunuloj ĉe "School of Creative Communications". Ili bone lernis dum la kurso kaj paroladis sed post la kurso, ili nature ĉesis praktikadon. La gelernintoj unue intencis fondi klubon kaj mi proponis ke ili anstataŭe aliĝu al NEspA. Ili konsentis kaj unu el ili venis al NEspA oficejo. Mi klarigis al la kunveno ke la novaj lernintoj volas esti membroj. Mi estsas ĝoja ke mi trovis gejunulojn kiuj volas servi la socion kiel parto de Espernato-movado.

Ni jen fariĝis kvazaŭ nova grupo sennoma. Ni, kiel unua paŝo, decidis okazigi okulsantendaron. Neniu inter ni estas kuracistoj. Unu estis okulmansalulo do li scias kiom grava estas tia programo, precipe por malriĉuloj. Ni diskutis pri ebleco kun multaj registaraj kaj neregistaraj oficistoj, kuracistoj, importistoj kaj vendistoj de medikamentoj, lokaj kluboj, maljunuloj kaj aliaj okulmalsanuloj. Ĉiuj diris ke estas fakte grava kaj enda laboro. Por labori kun la registaraj oficoj, ekzemple, ni bezonas nomon. Do, ni preskaŭ hazarde nomis sin "Esperanto-Klubo de Katmando"(EKKo). Eestis Anil, Navindra, Kailash, Sarmila, Rina (Niru ĵus antaŭ la programo flugis al Britio; Govinda kaj Basanta ne povis veni) kaj mi en la grupo.

Do, poste ni kolektis mondonacojn. Venis malgrandaj sumoj el diversaj kompanioj, industrialistoj, komercistoj ktp. Ĉefe subtenis nin la vendistoj de medikamentoj kiuj donis al mi grandajn kvantojn de bezonataj medikamentoj. Mi persone tamen ne multe povis labori. Krome ankaŭ venis kritikoj, suspektoj kaj falsaj promesoj, pri kio ni ne multe zorgis.

Dume ni laboris por aranĝo de venejo. Ni finfine iris al la monaĥejo en Balambu por aranĝi lokon. La venejo estis terevada budhisma monaĥejo "Pranidhipurna Mahavihar". La bonzo de la monaĥejo "Sukha" estis tre entusiazma por okazigi tion en la monaĥejo, por la maljunaj kaj malsanaj vizitantoj. Ni elektis tiun lokon ĉar venas multaj malunuloj regule al la monaĥejo kaj mi volis unue servi ilin. La bonzo aparte kolektis gejunulojn kiuj venis tien por studi bazan budhismon, nome Parijati. Jes, ni aĉetos manĝaĵojn por la kuracistoj kaj voluntuloj, kaj estis persono en la monaĥejo kiu kuiras tie regule. Ŝi konsentis helpi nin. Poste, ni afiŝis ĉe muroj de kvar vilaĝoj kaj ankaŭ pendis grandajn afiŝojn ĉe stratoj.

Vendrede loka televikanelo Avenues TV intervjuis la prezidanton Anil Ratna Tuladhar. Mi mem ne povis rigardi ĝin sed ili diris ke estis longa, preskaŭ dum 30 minutoj. Li havis sanĉon paroli pri Esperanto kaj la santendaro.

Do, la nove fondita klubo de gejunuloj, EKKo, okazigis okulsantendaron en vilaĝo Balambu, ĉirkaŭ 8 kilometroj okcidente de Katmando la 31an de oktobron 2009. Ĝi vere estis nia una paŝo al laboro per Esepranto por la socio. Venis kuracistoj de BP Koirala Lions Okulstudo-Centro TU Teaching Hospital.

Ni atingis al tiu monaĥejo je la 7.15 matene. La vetero estis malvarmeta. La lokaj voluntuloj jam estis pretaj. Ili malfermis giĉetojn; homoj jam estis starantaj je vico. Ĉar plej parte de malsanuloj estis maljunaj, oni akceptis kelkajn nomojn el unu persono en vico. Por faciligi la maljunulojn, aliaj voluntuloj iris kie staris ili kaj prenis nomojn. La malsanuloj ricevis nur pecojn de papero kun numeroj por ke ili ne devos stari en vico dum longa tempo kaj nur iliaj numeroj helpos ilin atingi al la kuracistoj.

Venis la teamo de kuracistoj: Estis D-ro Jeevan Kumar Shrestha kiu gvidis la teamon. La teamo estis bonvenigita. Post kunmanĝetado, ni iris al preĝejo. La preĝado laŭ budhismo dauris dum ĉirkaŭ 30 minutoj; ĉeestis gebonzoj, kuracistoj, voluntuloj, malsanuloj kaj ni. Kaj sekvis mallonga soleneta programo.

D-ro Shrestha aplaŭdis ke la monaĥejo donis ejon por la tendaro. Li ankaŭ diris ke la klubo devas nun iri al diversaj lokoj de Katmando ĉar la kuracservo tie jam ne estas atingebla por ĉiuj.

Bonzo Sukha diris ke kuracservo estas grava en budhismo kaj estas sia prozuro aranĝi lokon por tiu sankta servo al homaro.

La prezidanto de la klubro Tuladhar diris ke estis la unua paŝo de la klubo. Li diris ke post lernado, la gelernintoj volis labori por la socio kaj tion ili trovis kiel la plej taŭga kaj ebla laboro.

Estis plano disdoni memoraĵojn al la kuracistoj post la kuracado sed ni volis fini la aferon tuj. Do la bonzo disdonis memoraĵojn, t.e., statutetoj de la Budho al la kuracistoj. Kaj Tuladhar disdonis ŝalojn al la gebonzoj.

Jen komencis kuracado. Estis kelkaj ĉambroj tie sed preskaŭ malplenaj; ni aranĝis tablojn, seĝojn kaj benkojn. Oni ekzamenis vidkapablon ekstere. Du ĉambroj estis por kuracistoj. Unu ĉambro estis por provi taŭgan fortecon de la okulvitroj ricevotaj. Alia ĉambro estis por purigado de okuloj por malsanuloj. Ni disdonis akvon kaj sukon al la vizitantoj. Ĉio iris preskaŭ glate malgraŭ homamaso, ĥaoso, plendo, grumblo kaj aplaŭdo. Multaj homoj devis stari sub suno dum pli ol du horoj. Kelkaj homoj ricevis seĝojn aŭ benkojn kaj aliaj staris sub suno, sekve aliaj iris al hejmo aŭ bazaro ĉar ili scias ke iliaj vicoj venos nur post du horoj. Ni aŭdis ke ne ĉiuj povis veni ĉar estis sezono de rekolto kaj pro tio, aŭ malsanuloj ne povis veni por ekzameniĝi aŭ ne povis kunporti iliajn malsanajn gepatrojn.

La malsanuloj venis el diversaj lokoj : Plej multaj estis el kvar proksimaj vilaĝoj - Balambhu, Satungal, Thankot, Matatirtha. Aliaj venis el Khanikhola, Katmando kaj ankaŭ Patano. Estis ekde 8 jaraĝa ĝis 87 jaraĝa. Ĉiuj havis saman deziron -- vidi la mondon pli klare.

Venis ĵurnalistoj. Avenues TV devove intervjuis nin. Vole ne vole, ankaŭ mi iomete parolis pri Esperanto antaŭ la kamerao.

La kuracistoj estis tiom okupitaj ke ili eĉ ne havis tempon tagmanĝi. Ili tre malfacile povis lasi ĉambrojn por manĝi. Ili devis aranĝi tempon inter si tiel ke unu manĝas kaj aliaj laboradas. Simile okazis ankaŭ voluntuloj kaj ni, la organizantoj.

Venis tiom granda amaso ke ni devis ĉesi aliĝadon je la 1.00 ĉar la kuracistoj diris ke se aliĝado daŭorus oni devus labori ĝis nokto kaj tielmaniere oni ne povos bone kuraci ilin.

Pli ol 107 homoj bezonis okulvitrojn kaj 24 da homoj bezonis operacion de katarakto. Tio estis nia respondeco ke ni aranĝos ĉion senpage. Jen, unuflanke estis nia plezuro havi sanĉon servi al tiom multe da homoj sed aliflanke ni ekŝvetis ĉar la monsumo ni kolektis ne estis sufiĉa por fari tion. Ni ne sukcesis kolekti tiom da mono kiom ni celis kaj venis pli multe da patientoj ol ni kalkulis. Do, ni simple silentiĝis kaj helpis la la malsanuloj de kernoj de niaj koroj.

Je la fino, ni dankis al la kuracistoj kaj la bonzo donacis al ili librojn pri Budhismo. Ni, organizantoj, ankaŭ ricevis la librojn. Ni kun dankemo adiaŭis la kuracistojn. Ili estis dekope en unu aŭtomobilo, tre malfacile veturis ili, estis simpatiaj.

Poste ni dankis al la voluntuloj kaj disdonis al ili atestilon por iliaj helpoj. La bonzo disdonis librojn akaŭ al ili. Antaŭ la fino, mi klarigis pri Esperanto : ĝia origino, celo kaj disvastiĝo en Nepalo.

Dum tuta tago, ni ne varbumis pri Esperanto en la tendarejo. Kvankam nia intenco ankaŭ estis diskonigi nian lingvon al la socio, ni ne estis laŭtaj: Ni nek starigis nian flagon, nek la nomo de nia klubo estis en grandaj literoj. Ni simple pendis grandan verdan afiŝon ĉe la muro kiu donas nomojn de la subtenantoj kaj helpantoj kaj plej malsupre estis nomo de nia klubo. Ni nur volis ke homoj memoru ke tiuj afablaj homoj kiuj aranĝis ĉion havas ion komunan inter ili kaj tio estas Esperanto. Pro tio, ni ĉiuj estis en niaj T-ĉemizo kun Esperanto-flago. Ni kredis ke poste ili mem kaptos ŝancon scii pri Esperanto kaj ili mem montros intereson lerni la lingvon. Tion ni vere deziris. Ni simple diris ke ni apartenas al malgranda grupo de homoj kiuj lernis Esepranton kaj diris ke ĝi estas internacia lingvo preter religioj, rasoj, kastoj etnaj baroj ktp. Nature venis demandoj el al amaso pri Esperanto kaj pri esperantistoj kaj tiel ni klarigis pri ĝi. Multaj el ili montris deziron lerni ĝin en estonteco.

La tuta programo kostis al ni ĉirkaŭ 1,000 euroj. Nepre estis granda monsumo. La mono ni kolektis ne etis sufiĉa kaj nun ni devige estis pretaj pagi malgrandajn sumojn el niaj poŝoj. Ni ĉiukaze estas tre tre feilĉa ke Esperanto vere fariĝis utila por pli ol 500 homoj! Tio signifas ke unu malsanulo ricevis servon kontraŭ 2 eŭroj. Ĉu tio ne estas malmulte kosta? Cetere Zamenhof mem estus tre feliĉa ke multaj okulmalsanuloj resaniĝis pro Esepranto se li vivus hodiaŭ (aŭ li mem kuracus kelke da homoj).

Tio ne estis la fino de la programo. Lunde ni aranĝis senpagan operacion de kararakto por 12 homoj. Fakte estis 23 da patientoj. Ni organizis kunsidon kun ili dimanĉe kaj trovis ke multaj ne povis esti operaciitaj ĉar estas rikolto-sezono kaj eĉ tiuj majunuloj devis labori en la kamparo. Do ni honoris al tiuj kiuj preferis rikolton ol videblecon. Aliaj ne povis esti ĉar ili havis aliajn malsanojn (ekz sango-premo) kaj do ne estis taŭga por operacio. Ni pagis tuton de la operacioj al la hospitalo. Krome mi prezentis honorarion al la kuracistoj. Post unu semajno, ni aranĝos okulvitrojn al la bezonantaj malsanuloj.

2009/11/01

EKKo okazigis okulsantendaron en Balambu



















La gebonzoj, voluntuloj kaj EKKanoj