2007/04/29

Prelego pri Esperanto cxe Rotaract kunveno

12:11 AM 4/29/2007
Pasinta sabate mi ne blogis pri Esperanto-movado ĉar mi ne havis ion blogindan. Jes mi havis la sama kutima informo - "Ne povis okazi kunveno ĉar ne venis sufiĉe da membroj kaj oni ne povis ion decidi". Pri tio ne ne volas skribi ĉiam. Ankaŭ okazis tion hodiaŭ.

Bone okazis io nova hieraŭ. Mi ne iris al NEspA sed anstataŭe iris al "Rotaarct Club of Lalitpur" kie mi prelegis pri Esperanto kaj ĝia movado en Nepalo.

Ili kutime havas prelegan programon ĉiu monate kaj estis tiel organizita ke ili rigartu ian kinon pri etoso. Sed pro manko de aparato ili hazarde petis mia helpo hodiaŭ matene se mi povas veni por prelegi (mi iam informis al unu el konsilandoj ke NEspA nuntempe adagas kun prelegoj). Do estis ne bone ke mi prelegu tie ĉar tio ne estis por mi. Tamen mi pensis ke ĉio estas bona por Esperanto. Kaj mi decidis iri tien. Mi tuj poste telefonis al Narendra kaj demandis ĉu li ankaŭ povis veni - li havis pli grandan problemon kaj diris ne(kaj mi scias ke Poshraj estis ekster al valo). Sed li promesis iri al Thamel.

Bone, mi iris tien sole kun kelke da Esperanto-libroj je tagmezo kaj atendis min ĉirkaŭ 20 gejunuloj. Neniu el ili iam aŭdis pri Esperanto. Mi komence klarigis pri filozofio pri Esperanto, ĝia historio kaj movado en Nepalo. Poste mi dum duonhoro klarigis pri gramatiko/regularo de Esperanto. Kaj je la fino, ili sciis preskaŭ ĉion pri Esepranto - nur restis lerni vorto-signifojn. Ili diris ke ili estis okupitaj sed mi lasis la retejojn kie ili povas trovi Esperantaĵojn.

Mi ĝois ke ili volis lerni ĝin sed mi ne havis pretan respondon kiam kaj kiu instruos ilin. Mi informis pri nia Thamel oficejo kja diris ke oni povas viziti tien sabate por renkonti pli da Esperantistojn kaj ankaŭ aranĝi kursojn.

Post tagmeze mi telefonis al Narendra kaj Nabil Lal. Ili diris ke ne multaj homoj venis al la kunveno kaj do ne okazis io speciala. Mi povas kompreni - ĉar Bharat ankoraŭ nenion skribis, kaj oni ne finis la renovigon de la regsitara atestilo. Poshraj ne estas ne Katmando kaj Nara Bahadur ne akceptis mian telefonvokon. Kaj mi ankoraŭ scias ke la vortaro ankoraŭ ne estas preta ĉar neniu scias kie estas la vortaro.

Mi proponis eldoni informilon pri Esperanto (fakte mi nur renovigis la planon) kiun Nespa havis antaŭ pli ol kvin jaroj. Kiam NEspa estis ĉe Maharajgunj, mi verkis artikolon en Nepali por eldoni kiel informilo disdonebla senpage. Sed neniu scias hodiaŭ kie ĝi estas kaj ĉu troveblas aŭ ne.

Intertempe mi ricevis inteniron pri mia estonta vojaĝo al Japanio - estas du-monata! Mi ne scias ĉu mi sukcesos trovi tiom longan ferion aŭ ne. Mi proponis al mia ĉefo sed li diris ke li resopndos al mi poste do mi ankoraŭ ne respondis al Doi. Estos tre tre tre bedaŭrinda se mi ne sukcesos pro mia laboro. Restas la plej malfacila vizo ankoraŭ.

2007/04/25

Gratulon ! Jen unu jaro de demokratiiĝo

Jam pasis unu jaro kiam la reĝo de Nepalo Gjanendra finfine surgenuiĝis, post 19-taga senpaŭza demonstracio de milionoj da homoj, kaj diris ke la politika potenco nepre apartenas al popoloj.

La jaro de 24a aprilo 2006 ĝis 24a aprilo 2007 en Nepalo estis plena je ĝojoj, esperoj kaj celebradoj sed samtempe sekvis malĝojo, malespero kaj bedaŭro - oni ne povis ĝui la venkon kvankam estis la unua fojo ke le reĝo de Shah dinatio dum pasinataj 238 jaroj konsentis ke li fakte estas malpli forta ol la popolo. Ĉar timo, suspekto kaj necerteco regis kiam ajn oni volis celebri la veran demokration.

Unuflanke, la politikaj partioj ne povis libere diri ke la gvidistoj fakte volis senradikigi la monarkion kaj ĉiam nur feliĉigis kaj la popolon kaj la reĝon. Due, ili samtempe montris saman econ - ili mem pruvis ke ili estis en politiko ne por servi la popolon kaj evolui la landon sed por sidi sur gravajn seĝojn kaj ĝui la "aventeĝon". Trie, pli grave, oni vidis ke la reĝo ne dormis pace en lia luksa palaco kiam la parlamento disigis lin el ĉiuj politikaj roloj - anstataŭe li rekte aŭ malrektre kreis malpacon provokante (aŭ eble subtenante) Hinduanojn, pro-reĝajn paritojn ktp. Kiam la tuta lando preparis sin pro celebri la datreveno de restarigo de demokratio, la gereĝoj iris al iu Hinda templo de Dakshinkali kaj preĝis al la diino (eble por reteni la diktatoran potencon) kaj ofertis bestojn kaj kokon por ke li tetrovu potencon kiel diktatoro denove.

Kvare, keke da eksterlandaj diplomatoj tro multe agis kaj volis insturi al Nepalanoj ke Maoistoj ankoraŭ estas teroristoj kaj petis ne akcepti ilin. Sed, mirinde, je nia flanko, ni vidas ke ili fakte estis unu el grandaj fortoj por Nepalanoj por forpeli la reĝon kaj restarigi veran demokration.

Inter alie, la politiko ankoraŭ estis en manoj de altklasaj Hinduanoj (ĉirkau 30 procentoj) kiuj ankoraŭ ne volis akcepti indiĝenojn kiel forto de la lando kaj ne volis doni ilin laŭ proporcian spacon en politiko, ekonomio socio ktp.

(Vi miros ke kelke da malaltkastanoj ne povis partopreni en kuirarto-ekzameno de lernejo pasinta semajne ĉar la instruistoj, kiuj apartenas al altkastanoj, ne volis manĝi kuirita de la malaltkastanoj).

Tiel, Nepalo ne sukcesis gajni tiom da facilecon en demokratio kiom ili rajtis - pli multe da tempo de indiĝenoj, parolantoj de lokaj lingvoj, virinoj, Madhesanoj (la homoj el suda ebenaĵo) perdiĝis demandante egalecon en politiko al partio aŭ la registaro.

Antaŭ unu jaro, oni kredis ke ili havos la baloton de konstitucia asembleo ĝis junio kaj la unua kunveno de la asembleo deklaros Nepalon kiel la respublika lando. Sed pro malagado aŭ manko de akordio de kelkaj gravuloj de Nepala politiko, ili nur parolis grandbuŝe sed tute ne laboris (mirinde, simile okazas en Nepala Esperanto-Asocio!) por demokratio, por sia propra celo. Nun estas certa ke ne okazos la elekto en junio, do oni devas atendi plu. Ni devas noti kaj antaŭ 50 jaroj tiama reĝo Tribhuan ankaŭ diris ke okazu konstitucia asembleo por ke al popolo verku konstitucion por si, sed sekvis aro da politikaj komplotoj ke ĝi ne povis okazi. Do, homoj timas ke simile okazos denove.

2007/04/20

Festivalo de lango-traborado



Multaj aferos pasis in pasinta semajno.

La Dimancxo estas la festivalo de lango-traborado, kio okazis en Bode vilagxo apud Katmando (estis iu Esperantisto tie). Estas intersa festivalo kie iu persono staras ke lia lango estu traborita per 15-centimetro-longa borilo kaj portante pezan bambuan strukturajxon, li promenas cxirkaux la vilagxo kiam homoj akompanas lin kun tradiciaj drumoj. Laux legendo, iam venis al tiu vilagxo iu diablo kaj kreis problemojn. Do, la lokanoj iu nokte kaptis lin kaj boris lian langon kiel puno. Do, la vilagxanoj nun cxiu jare imitas la diablon kaj memoras kiel brave ili batalis kontraux la diablo kaj venkis lin pro la sekureco de la vilagxo.

Marde estis tago de patrino, kiam homoj donacas ajxojn al siaj patrinoj kaj dankas la patrinojn pro naskado kaj kreskado. Tiuj kiuj ne plu havas siajn patrinojn donacas gxin al loka pastro. Mi faris la saman cxar mia partino jam forlasis min antaux kvar jaroj.

Nu, pli alia afero. Nun estas preskaux certa ke ne okazos elekto de konstutucia asembleo en junio, kiel la politikaj partioj antauxe decidis. La Maoistaj ministroj ne povis montri sian ekziston en la registaro. Ili povas havi bonajn ideojn sed eistis malfacila por ili batali kontraux la feudalismo en aliaj partioj. Ili devas multe labori kontraux aliaj partioj ke cxiuj finfine estu koncencitaj ke ili povas kune forigi la regxon.

Jes. Mi ne forgesu. Estas iu japano kiu nun laboras cxi tie. Li jam akiris nepalan civitanecon kaj jxus hieraux li sukcesis registri sian propran politikan partion. Mi ne pensas ke Nepalo farigxos alian Peruon iam.

2007/04/12

Prelegoj pri Esperanto - Bharat - Festivalo de Bisket


Estis tre eksciitaj tagoj hieraŭ(11a Aprilo) kaj hodiaŭ (12a Aprilo). Hieraŭ vespere ni seminariis pri Esperanto al Rehdon Collage al pli ol 50 gelernantoj kaj instruistoj. Estis tiel subite aranĝita ĉio. Poshraj enkondukis pri Esperanto kaj Narenrdra prelegis pri filozofio de la internacia lingvo. Mi psote parolis pri ecoj de la lingvo, gramatiko kaj mia sperto kiel esperantisto de 16 jaroj. Kaj ankaŭ mi iomete klarigis pri la movado de Nepala Esperanto-Asocio.

Mi ĝojis ke multaj el ili havis demandojn pri la lingvo kaj montris al ni intereson pli lerni ĝin. Kaj oni demandis pri la historio de Nepala movado. Narendra tre volonte diris ke ni povas instrui ilin senpage - kaj do oni suspektis ĉu ni iel gajnas monon? Mi volis diri - iu eble gajnas ion ajn sed ni ne. Dum du horoj, ni povis klarigi al ili preskaŭ ĉion pri la internacia lingvo, ĝia uzo, utileco, eco kaj disvastiĝo tutmonda.

Ni lasis nian oficialan retadreson kaj telefonnumeron de Nepala Esperanto-Asocio. Se ili volus lerni ĝin, ili kontaktus nin.

Hodiaŭ matene estis simila seminario ĉe Scholars' Home Academy. La prelego okazis kiel trejnado por la instruistoj. Ankaŭ estis kun ni Jakob.

Narendra enkondukis pri la filozofio kaj mi prelegis pri la lingvo, ĝia disvastiĝo kaj gramatikajn regulojn. Estis pli seriozaj aŭskulstantoj hodiaŭ. Ili multe demandis pri internacieco de la lingvo. Kaj Jakob ankaŭ prelegetis pri sia sperto kiel esperantisto dum diversaj internaciaj agadoj kaj montris ke lia koputilo funckias per Espernato, ke li ĝuis mutajn esperanto-festivalojn ktp. Mi klarigis pri historio de Esperanto, ĝia kreinto, nuntempa movado kaj movado en Nepalo. Poste mi instruetis ilin pri la lingvo - estis duonhora leciono ĝenerale sed estis tiel ke ili finfine diris -" Mi povos duonon kompreni se iu parolas ĝin al mi aŭ mi legas ion". Mirinde, esperanta.

Intertempe, mi ricevis leteron de Bharat, el Germanio. Srange, li memoras nun ke li vizitis al Europo kiel Esperantisto el Nepalo. Bone. Ĉu ne estus pli bone se li almenaŭ informis pri lia plano vojaĝi antaŭ ol lia foriro? Mi memoras dum la sabato antaŭ ol lia vojaĝo, li prelegis kontraŭ mia blogo sed li eĉ ne diris ke li vojaĝo. Li ankaŭ menciis ke li baldaŭ volaĝos al Belgio, kie ankaŭ li estis invitita. Mi volus scii ĉu ili sciis ke Bharat vojaĝis "sekrete" kaj "private" do li ne rajtas paroli ion ajn reprezentante Nepalan Esperanto-Asocion. Strangaj estas tiaj organizaĵoj de riĉaj landoj, kiuj ne volas kreskigi demokration ĉe nij asocioj. Pli interese, li skribis le li donis rajton de sekretario al Shri Prasad Pokrel kaj Poshraj. Mi denove volis scii kiu donis lin rajton elekti lian sekretan reprezentantoj? Mi ne povas kredi kial kelke da homoj imagas ke li estas la reĝo kaj liaj vortoj estas leĝoj. Mi eble devas skribi al li ke asocio nun ne plu estas en ies poŝo.

Jen komencis la plej granda fesivalo de Bhaktapur. Tio temas pri ĉaro festivalo de Bhairav kaj Bhariravi, la lokaj gedioj, kiuj estas konataj kiel avo kaj avino. Oni tiras la ĉarojn al ŝtonpavitaj stratoj. Kaj ne eviteble de tempo al tempo okazas ŝtonĵeta batalo inter anoj de du kvartaloj. Jen mi aldonas foton kaj poste skribos pri ĝi detale.